Kirgizië week 1

Kirgizië week 1: 24 juli – 1 augustus

*Kirgizië is ruim 4x zo groot als Nederland en heeft ruim 6,5 miljoen inwoners.

*De Kirgizische taal is de staatstaal in Kirgizië, maar het Russisch heeft ook een officiële status.

*In Kirgizië bevinden zich de grootste walnoten- en fruitbossen ter wereld.

*Het Issyk-Kul meer is het op één na grootste zoutmeer ter wereld (en het zesde diepste van alle meren).

*In Kirgizië wonen nog steeds echte nomaden, ze leven in yurts en volgen hun kuddes. Zo’n 30 á 40% van het land leeft op deze manier.

*De naam Kirgizië komt van een woord dat in de Kirgische taal ‘wij zijn veertig’ betekend. Dit is een referentie naar de originele 40 clans die samen het land hebben gevormd. Het zonnetje op de vlag telt meer dan 40 zonnestralen.

*Kirgizië bestaat voor meer dan 90% uit bergen.

*In Kirgizië rijden auto’s met het stuur aan de linkerkant danwel aan rechterkant. Auto’s met het stuur aan de rechterkant blijken goedkoper te zijn…

De laatste dagen in Nederland gingen snel voorbij. Veel wisselende dingen die moesten gebeuren, maar op een gegeven was het zondagavond en gingen we met de camper op stap. Mijn tassen wegen 2,5kg minder dan de vorige reis, dus ik ben trots op mijn inpakwerk. En dan weet ik bij voorbaat al dat ik nog steeds teveel mee heb ;). Maar ik heb ook dingen die er snel uit gaan dus dat scheelt weer wat gewicht.

Maandagochtend om 9u ben ik afgezet bij vliegveld Düsseldorf en kon het lange wachten beginnen. Er was genoeg te zien dus heb vooral om mij heen gekeken. Na het inchecken, bagage-afgifte en douane zat ik om half 2 in het vliegtuig waar we pas een uur later konden opstijgen. Ik had mijn eerste dutje er inmiddels al op zitten. Na een prima vlucht van 3 uur was ik even bang dat het in Istanboel lang zou gaan duren. Ik had een overstaptijd van 2,5u, minus 1u vertraging, en het leek een lange rij door de paspoortcontrole. Uiteindelijk ging het allemaal voorspoedig en zat ik op tijd in het vliegtuig dat mij in 5u naar Bishkek bracht. De eerste drie uur zaten we met z’n 3-en naast elkaar maar de laatste 2 uur waren de buren verhuisd en kon ik nog even liggen. Rond 04.00u kwam ik aan in Bishkek en kon het verdere wachten beginnen. Ik had gelezen dat er om 7.30u een marschrutka zou gaan dus had mij al ingesteld op wachten. Een taxi nemen doe ik eigenlijk nooit, ik heb altijd het gevoel afgezet te worden. Er waren meer reizigers die wachtten op vervoer en om half 7 liepen we op goed geluk naar buiten en stond de marschrutka klaar en konden we nog net mee. Hoppa!

De eerste indrukken van het land? Oud en nieuw en mooie en ‘lelijke’ gebouwen/huizen, alfabet wat niet leesbaar is dus je hebt geen idee wat overal staat, dieren langs de kant van de weg of op de weg, een rooklucht, gebouwen/huizen van golfplaten-bakstenen-cementblokken, in mijn ogen behoorlijk schoon qua zwerfafval in vergelijking met bijvoorbeeld sommige Balkanlanden! Maar het is gelukkig niet heel anders dan wat ik al eens heb gezien, dus ik neem vooral alles in mij op en sta er niet echt meer van te kijken. Gelukkig maar, want ik had eerlijk gezegd geen idee wat te verwachten ;).

Het hostel had ik uitgezocht omdat het vlakbij het busstation is. Ik was er rond half 8, heb mijn grote tas gedropt en ben richting het centrum gelopen. Daar een aantal ‘highlights’ bekeken maar het werd al snel erg warm (te warm naar mijn mening) en op een bankje in een park kon ik mijn ogen nauwelijks openhouden. Ik besloot terug te lopen en heb vervolgens een uur of 4 op de bank in het hostel geslapen, ik was echt gesloopt door de intensieve laatste dagen thuis en de lange reis. Na het inchecken heb ik verder geslapen in mijn bed en de rest van de dag heb ik erg weinig gedaan. Geen zin om iets uit te zoeken, geen zin in de socializen, geen eetlust, niet helemaal fit, te warm buiten, moe, bleh! Ik had dit al wel een beetje zien aankomen, dus heb mezelf de eerste 2 dagen maar ‘vrij’ gegeven. Ik heb alle tijd, ik weet dat ik de energie snel terug krijg om iets te gaan doen. Van een kamergenoot had ik inmiddels gehoord dat er een nachtbus naar Karakol zou gaan en dat leek mij een uitstekend idee voor de woensdagnacht. Weg uit de veel te warme hoofdstad (38°C – 40°C).

Na een heerlijke en vooral lange nacht was ik nog net op tijd voor het ontbijt. Daarna hoorde ik iemand een horseridingtour boeken en na met haar, Roz – geboren in Albanië maar woont al heel lang in Frankrijk, in gesprek te zijn geweest heb ik mij ook aangemeld. Het enige beetje plan wat ik had was dus meteen overboord. Ik heb mijn tas gereorganiseerd voor een paar nachten in de bergen. ‘s Avonds was er local die een uur heeft verteld over de cultuur in Kirgizië, interessant! Zo was de tweede dag toch een goede dag en het gevoel dat er een plan ontstaat is heerlijk.

Na een erg slechte nacht, wat lijkt nu al een soort voedselvergiftiging, begon de tour. De eerste 4 uur bestonden uit de taxirit naar Kyzart. We doen de tour met z’n 5-en, Roz, ik en 3 andere Fransen. Het verkeer is, zoals ik wel vaker heb gezien, bijzonder interessant. Een 2baansweg wordt gemakkelijk een 3baansweg, er wordt getoeterd, er is overstekend wild (letterlijk!), er staan talloze kraampjes langs de weg met meloenen, mandjes met appels, mais, maar ook zwembandjes en opblaasflamingo’s. Er is van alles te zien!

Aangekomen bij een guesthouse kregen we een lunch en toen was het tijd om kennis te maken met de paarden. De tour is voor beginners, dus we stonden er allemaal hetzelfde in. Misschien ooit wel eens gereden, maar zeker geen ervaring. We gaan met 2 jonge gidsen op pad (14 en 17 jaar), alleen Medet spreekt een beetje Engels en Frans. De eerste 2 uur waren prima te doen. Mooie omgeving, steeds meer wennen aan het paard (en hij aan mij), kletsen met de anderen, langzaamaan de bergen in. Maar het laatste uur sloeg mijn stemming toch wel om! Geen idee hoe lang nog, geen water bij ons, droge lippen, pijn aan mijn kont en dat werd niet beter omdat de gids de paarden elke keer in draf liet gaan, ik hobbelde bij elke stap op en neer. Niet te doen! De omgeving kon me inmiddels wel gestolen worden, ik had de zin er allang af. Na 4uur hobbelen op het paard waren we eindelijk bij onze slaapplek. Op wat andere pijntjes na was vooral de pijn in mijn zitbotten niet oké! Ik zie nu al op tegen het bestijgen van het paard morgen……

Na een uurtje bijkomen in de yurt was het etenstijd. Heb nog steeds weinig eetlust dus heb zowat alles laten staan. Ik heb wel veel thee gehad (want dehydrated!) en gekletst. Om 21u werd het daar donker en lagen wij allemaal fijn in ons bed. Intensieve dag!

Ik was om half 6 wakker en na even buiten te zijn geweest heb ik nog een uurtje geslapen. Rond half 9 was het ontbijt en toen moesten we de paarden weer op. Auw! Elke stap voel ik, maar je raakt er toch soort van aan gewend en je hebt ook weinig meer keuze dan het te ondergaan. Het eerste stuk is met name omhoog de bergen in, dus ik kan mijn benen op stukken lekker laten bungelen. Na een pauze op de berg gaan we omlaag en dat is een stuk zwaarder. Los van de pijn probeer je elke stap op te vangen op je benen/knieën. De gids laat de paarden op sommige stukken weer draven. Au!

Na zo’n 3uur zijn we in het kamp en kan ik toch wel zeggen dat het een goede dag was. (Geestelijk) beter kunnen voorbereiden op wat er komen gaat, een pauze, mooie omgeving. Dit is een groter kamp dan de eerste dag, er zijn 2 ‘bekenden’ en ook nieuwe mensen. Na de lunch nemen we een duik in het Song Kul Lake. Of ja, we dachten een korte duik, maar het water is niet zo koud als gedacht en na gewend te zijn zelfs lekker (fris). We hebben een diner zoals inmiddels al gewend aan een grote ronde tafel in een yurt, met zijn allen op de grond. Er zijn leuke mensen en met een aantal zitten we tot 22u te kletsen. We spreken af voor de volgende ochtend 5u.

We hebben namelijk het goede idee de zonsopgang te gaan bekijken, we zijn hier nu toch. De temperaturen in de bergen (we zitten boven de 3000m) verschillen als dag en nacht, letterlijk. Overdag lekker warm, ‘s avonds koelt het echt af en heb je een thermolegging, handschoenen en 4 lagen kleren wel nodig. Er gaat ook een fleecedeken mee de berg op en zelfs dan is het frisjes. De zonsopgang laat even op zich wachten maar de lucht kleurt steeds mooier en iets over 6u is daar de zon.

We lopen weer naar beneden en kruipen nog een uurtje in bed.

Na het ontbijt zouden we eigenlijk zoals gepland naar het volgende kamp rijden, maar we hebben gehoord over een lokale paardenwedstrijd, iets traditioneels. Dat willen we natuurlijk niet missen, dus we laten de tassen staan en rijden langs het meer. We zijn allemaal inmiddels best wel gewend aan de paarden dus we gaan kleine stukjes in galop. Tof (en spannend)! We hebben een vroege lunch en mijn eetlust is nog steeds niet goed, maar de watermeloen smaakt fantastisch, wat een luxe!

Het is een tijd onduidelijk waar de wedstrijd zal plaatsvinden maar opeens komen er veel paarden aan en blijkt het bij onze lunchplek te zijn. Er zijn iets van 15/20 Kirgiezen ter paard, en een hele rij toeristen aan de zijkant. Even een stukje Wikipedia om uit te leggen wat het is: ‘tijdens de wedstrijden worstelen acrobatische ruiters op snelle paarden om het karkas van een geit te bemachtigen en voor de voeten van de scheidsrechter te werpen. Het is een nogal ruwe man-tegen-man sport. Het terrein is niet duidelijk afgebakend en ook het aantal deelnemers en de duur van het spel kunnen variëren’. Nou, precies dat dus, ik had het niet beter kunnen uitleggen. Het is een nationale sport en heeft de naam Kok-boru. Het is interessant om te zien, het gaat er soms hard aan toe en het vraagt heel wat van de ruiters én de paarden!

De ruiters laten ons deze variant zien maar ook andere ‘spellen’. Er worden ‘munten’ op de grond gelegd en één voor één proberen de mannen al dravend de munten van de grond te pakken. Daarna komt er een vrouw te paard en wordt gevolgd door 2 mannen. Degene die als eerste de vrouw weet te pakken mag met haar ‘trouwen’. Zoiets is het van vroeger uit. Ik heb meer verhalen gehoord over vrouwen ‘kidnappen’ maar hoe het precies heeft gewerkt weet ik nog niet. Onze gids deed ook mee met ‘mijn’ paard en was erg goed!

We stonden inmiddels al uren in de zon en wisten dat we ook nog naar ons volgende kamp moesten rijden. De eerste tussenstop was het kamp waar onze tassen nog stonden en ook daar moest nog een korte demonstratie worden gedaan voor de toeristen daar, dus al met al was het pas half 6 voordat we vertrokken. Het was veel in draf en soms in galop, ook een stuk steil op de berg langs het meer. Een mooie route, maar de laatste 30-45 minuten waren teveel... Bij elke yurt hoopte ik dat we er zouden zijn, maar dan moesten we nog een stukje verder. Mijn benen zijn ook gewoon te lang denk ik. Waar iemand anders zijn benen kan strekken in de beugels zitten mijne nog een hoek van weet-ik-hoeveel graden waardoor elke hobbel wordt opgevangen door mijn kont danwel mijn knieën.

Om 19u waren we, gelukkig zo goed als droog maar wel behoorlijk afgekoeld, aangekomen bij onze slaapplek en dit maakte het laatste niet zo fijne stuk helemaal goed! We kregen thee in onze yurt, hier waren we hard aan toe. Er waren 2 zussen van 10 en 14 die voor ons zouden koken en zij waren zo ontzettend puur, ontwapenend, ondernemend en gezellig. We hebben met ze gespeeld, gezongen, gekletst, naar prachtige luchten gekeken en foto’s genomen met 2 regenbogen. Om half 9 was het eten klaar en het was echt heerlijk! Mijn eetlust is nu pas terug en ik heb onwijs genoten, Vers gebakken brood, zo zo lekker, en aardappels met paprika en ui. Het was precies wat we allen nodig hadden! Het was een onwijs intensieve dag met veel nieuwe indrukken, het leken wel 2 of 3 dagen in 1, maar het was een geweldige dag!

Na een echt heerlijke nacht was het ontbijt ook weer heerlijk, warme rijstepap. Daarna was het tijd om de laatste uren op het paard door te brengen. De pijn in mijn zitbotten valt inmiddels behoorlijk mee, het is nu vooral mijn kont. Maar vandaag was het eerste uur de berg op en dat is vrij relaxed (voor mij). Na een pauze op de berg met prachtig uitzicht moesten we de rest van de weg naar beneden. Het eerste stuk behoorlijk steil en dus spannend. Een paard dat soms weigert, soms wegglipt. We zien Kyzart liggen maar het duurt nog behoorlijk lang voordat we er zijn. Waar anderen er genoeg van beginnen te krijgen, zit ik eigenlijk wel lekker en laat het allemaal gebeuren. Rond 13u zijn we terug en hebben we nog een heerlijke lunch waarna we met een gedeelde taxi naar onze volgende bestemming zijn gegaan, Kochkor.

Even kort terugkijkend op de horseriding tour. Wat een ervaring, iets helemaal nieuws. Op wat momenten na dat het minder prettig was, was het verder echt fantastisch-geweldig! Het slapen in de yurts, een klein inkijkje in hoe de nomaden leven, het leren kennen en vertrouwen van je paard, de steeds veranderende landschappen, het leven in de natuur, geen internet, nauwelijks een spiegel en zeker geen luxe. De toiletten bijvoorbeeld varieren van een gat in de grond tot een wc-pot al dan niet doorspoelend, de dekens worden echt niet elke dag gewassen (hoe zouden ze dat ook moeten doen), geen 2 stuks fruit en 2 ons groente per dag, 4 dagen zowat dezelfde kleren aan.

In Kochkor aangekomen hebben we met zijn 3-en een hostel gezocht. We werden ontvangen met thee en daarna konden we een heerlijke douche nemen. Een hostel is hier zeker niet zoals een hostel in andere landen, but is does the job.

De volgende ochtend was het ontbijt om 8u en daarna gingen met we met 4 personen, nog een Franse uit het hostel, met de taxi naar het beginpunt van de hike. Ik had eerlijk gezegd geen idee wat we gingen doen, behalve dat we naar een meer zouden gaan. We hadden al afgesproken dat iedereen op zijn eigen tempo zou lopen en ik liep voorop. Ik weet nu dat het een klim was van 16km met meer dan 1150m hoogteverschil… Makkelijk was het niet. Het was hartstikke warm, volle zon, geen zuchtje wind in het begin en de weg vond ik niet heel spannend. Het was een dirtroad omhoog, de auto´s kunnen er ook rijden. Het ging niet stijl omhoog, maar dat had ik misschien liever gehad want ik vond dit zwaar. De lucht leek ook ijler dan ik gewend ben, ik moest vaak op adem komen of zoals ik zelf liever zeg, even van het uitzicht genieten ;).

Uiteindelijk heb ik de hele weg alleen gelopen en heb ik er iets meer dan 4u over gedaan. Het was erg fijn eindelijk de hoek om te lopen vanaf waar je het meer zag. Het kleine stukje naar beneden deed ik met gemak, wetende er te zijn. Er wonen daar 3 families in yurts en omdat ik de eerste van de groep was heb ik een yurt ‘gereserveerd’ voor ons. Daarna was het wachten tot de anderen ook gearriveerd waren. Eerst was het weer nog prima en konden we lekker buiten zitten, maar al snel koelde het af, begon het te waaien en even later ook te regenen. Niet echt een andere optie dan de yurt in te gaan en een dutje te doen voor het eten. Om half 6 werden we geroepen voor het eten en zat ik als enige Nederlander tussen 7 Fransen. Het is ongelooflijk hoeveel Fransen hier zijn. Zelfs de Fransen zelf snappen niet waarom er zoveel landgenoten zijn…

Even tussendoor: op dag 1 van de horseriding tour heb ik mijn onderlip verbrand in de zon. De blaasjes staan erop en het lijkt soms wel een teveel opgespoten Botox-lip. Daarnaast doet het vooral pijn bij lachen, eten en ik smeer ontzettend veel vaseline om het maar vochtig te houden. Volgende keer dus echt een balsem met hoge UV-factor mee!

Aangezien er niets te doen is, de regen niet was opgehouden en het ook nog flink begon te onweren (hoe veranderlijk kan het weer zijn in de bergen) hebben we in de yurt een aflevering van een serie gekeken (Inside Man, leuk!) die Roz op haar telefoon had staan. Daarna was het weer helemaal opgeklaard en heb ik nog in de bergen gelopen. Het was echter wel vrij frisjes, gelukkig heeft de vrouw nog een vuurtje gemaakt van de cowshit, dus het was wel behaaglijker in de yurt. Nog voor 9u lagen we erin en heb ik heerlijk geslapen!

Rond kwart voor 8 stond er weer een ontbijt klaar en stipt om half 9 waren we allemaal klaar voor de afdaling. Ieder zijn eigen tempo, en al lopend/joggend ging ik voorop. Op een gegeven moment begon mijn knie wel pijn te doen, maar verder was het prima. Een stuk leuker dan de weg omhoog in elk geval. Nu wist ik beter wat me te wachten stond en waar ik ongeveer op de route was. Na iets meer dan 2,5u was ik beneden en kon ik fijn met mijn voetjes in het koude water. Niet veel later kwamen ook de andere 3 beneden en zijn we met een taxi terug naar het hostel gegaan om onze tassen te pakken.

Het eerste stuk gingen we dezelfde kant op dus zijn we naar het centrum gelopen op zoek gegaan naar een marschrutka of shared taxi. Het werd het laatste, en het werkt zo dat je moet wachten totdat de taxi vol is. Na een half uur konden we op weg. De eerste rit was echt prima. Over het algemeen een goede weg, de chauffeur reed lekker door en er was genoeg ruimte om te zitten.

In de volgende plaats scheiden de wegen met het Franse meisje en gingen we met zijn 3-en in een andere shared taxi maar hier moesten Roz en ik met een dronken kerel achterin plaatsnemen. Met zijn 3-en op een 2,5zits, echt niet comfortabel. De hele weg zat ik tegen kramp in mijn been aan en Roz moest de dronken kerel elke keer terugduwen omdat hij tegen haar in slaap viel.

In de laatste plaats scheidden onze wegen van de Franse man en hadden we een goede plek voor onszelf geregeld in de laatste shared taxi van de dag. Het bracht ons naar Kadzhi-Say waar we via een kleine omweg een soort guesthouse hebben geregeld, slechts 5 euro p.p. inclusief gebruik van de wasmachine. Na even chillen op de kamer zijn we zowaar uit eten geweest, we hebben heerlijke vis met frietjes en rode bietsalade gegeten, weer even wat anders dan het eten van de afgelopen dagen. De menukaart konden we trouwens niet lezen, maar met de vertaalapp van Roz konden we in elk geval de salade en de friet bestellen en hebben we op goed geluk maar gewoon ‘grilled fish’’ besteld, en voilà, het heeft goed uitgepakt!

We hebben even gevoeld hoe het water in het meer aanvoelt en toen fijn naar onze kamer gegaan waar we aflevering 2 hebben gekeken.

Dit was het verslag van de eerste week. Ik heb besloten het per week te gaan doen want er is zoveel te vertellen dat dit al een heel boekwerk is geworden. Bizar hoe anders een land werkt maar tegelijkertijd toch heel snel vertrouwd voelt. Ik voel me op mijn gemak, het voelt veilig, er is contact met de locals, en ook met de taalbarrière lukt het altijd wel te regelen wat je wilt.

Het is mij opgevallen hoe weinig wildlife er is. In de bergen zie je niet veel meer dan paarden/koeien/schapen/honden en wat vogels, een enkele marmot en een verdwaalde kitten rondom de yurts.

Het eten smaakte mij de eerste dagen niet maar het was toch altijd wel een soort van gevarieerd. Ze lijken geen water tussendoor te drinken maar enkel de kopjes thee bij de maaltijden. En in de bergen was er zeker geen sprite of cola verkrijgbaar. Het ontbijt was meestal een graansoort met salade en/of ei of rijstepap, voor lunch en diner altijd soep met allerlei soorten vulling en iets van salade/aardappels. Daarnaast stond er altijd brood op tafel met jam, boter, suiker. En er waren altijd schalen met koekjes en snoepjes. Met de weinige mogelijkheden voor het koken in de bergen hebben we best wel gevarieerd en prima gegeten.

Het bezoeken van de supermarkt is al een uitje op zich. Ik vind het altijd leuk om naar een supermarkt in het buitenland te gaan. Kijken welke producten ze wel of juist niet hebben. In Kirgizië is het niet anders, ik kijk mijn ogen uit. In sommige supermarkten worden de prijzen met de hand op elk product geschreven, bij de ‘kassa’ wordt alles op een rekenmachine uitgerekend, er zijn allerlei dingen te koop die je bij ons niet zou zien zoals gedroogde vissen, losse ballonnen te koop, yoghurt was niet in de koeling staat, bakken met soorten pasta die je zelf al naar wat je nodig hebt in zakjes schept en heel veel keuze in snoepjes en koekjes.

Het leukste in de supermarkt gebeurde gisteren. Ik had 2 perziken gekocht want we hadden veel zin vers fruit. Ik moest 36c betalen (ze betalen hier met Som en dat komt bijna 1-op-1 overeen met de waarde van de euro). Ik betaalde met 40c en ik denk dat ze geen wisselgeld hadden want ik kreeg als wisselgeld 1 kauwgommetje uit de verpakking gedrukt in mijn hand. Oké, top, thanks!

Hieronder de link naar de foto's:

https://1drv.ms/f/s!Ar87NWIVlPefqWlm74I6jl_N7_2f?e=VjeS0T