Oezbekistan week 2

Oezbekistan: 17 augustus – 22 augustus

Ik had gehoord dat er ´s avonds geen bussen meer naar het treinstation zouden rijden en daarom zat ik op 19u al in het parkje voor het treinstation klaar. Nog maar 5,5u wachten... Mijn bed was dit keer een 6 persoons´cabine´ en het was tussen de uitstekende voeten door even zoeken naar mijn bed, maar toen ik het lakenpakket had gekregen lag ik al vrij snel te slapen. Lekker in een hobbelende trein, net als in een rijdende camper ;). Wel jammer dat de mensen onder mij het nodig vonden om vanaf 5u hardop te gaan kletsen en ik dus ook wakker was. Wat is dat toch met dat onaangepaste gedrag? Heb het in hostels ook regelmatig. Je kunt toch gewoon zo stil mogelijk zijn en dan in elk geval fluisteren? Naja, toe maar.

Om 7u aangekomen, naar mijn hostel gelopen waar ik de kamer al op kon en toen meteen het centrum ingegaan. Het oude centrum van Khiva is ommuurd en je moet een ticket komen om binnen te komen. Of, een andere manier vinden om gratis binnen te komen en dat bleek niet al te moeilijk want er is gewoon nog een toegangspoort waar je zo door kunt lopen. Vooral veel gelopen in het zowel het oude prachtige UNESCO Khiva als de achterafweggetjes, ook daar geniet ik van! Op het laatst nog een lunch gehaald bij de bazaar en toen was ik er weer klaar mee; veel gelopen en hoewel de ochtend bewolkt was, was het na een paar ‘koelere dagen á 31-32 graden inmiddels weer niet-te-doen-zo-warm!

Na een lange siësta heb ik ‘s avonds afgesproken met Timur, want het is dan uiteindelijk toch gelukt een couchsurfer te vinden! Woopwoop! Never give up! Hij werkt in Khiva maar woont in Nukus dat maakt dat ik dus niet bij hem ga logeren maar bij zijn kinderen. Zeker leuk om hem wel ontmoet te hebben, een Engels gesprek gehad te hebben én heel veel van mijn vragen over Oezbekistan zijn beantwoordt. Eindelijk some inside information!

Vrijdagochtend weer eens vroeg opgestaan en opnieuw naar het oude centrum gegaan en hoewel het heerlijk rustig was zonder alle souvenirverkopers voegde het niet heel veel toe. Later een tijd bezig geweest met mijn route een beetje te gaan plannen en treinkaartjes uit te zoeken en het is een beetje omslachtig en vooral lange reis, maar ik heb de treinkaartjes terug naar Samarkand over 3 nachten gekocht.

Ik ben een paar dagen (in mijn hoofd) bezig geweest met een volgend deel van de reis, namelijk een 11daagse tour over een deel van de Pamir Highway, de 2na hoogste snelweg van de wereld. Ik doe alleen een deel in Tadzjikistan, maar het moet geweldig zijn. Ook wel lekker om 11 dagen niet na hoeven te denken over waar je slaapt, hoe je ergens komt etc. Ik heb me aangesloten bij 2 (toevallig) andere Nederlanders. De komende dagen is de uitdaging een treinkaartje van Samarkand naar Dushanbe te kopen en USD te krijgen want ik lees overal dat geld uit een pinautomaat krijgen in Dushanbe heel lastig is. En los van de aanbetaling die ik via een hele instructiemail zo moet zien te regelen, moet de rest worden betaald in USD.

Zaterdagochtend was een reisdag naar Nukus. Ik moest mezelf er echt even toe zetten mij weer in de chaos van het openbaar vervoer te mengen. Ik wist wel ongeveer de route, maar wist ook dat ik de hulp nodig zou hebben van de locals. Eerst opnieuw over de bazaar, daar had ik ´s ochtends ook al gewandeld. Toen was hij heerlijk leeg, nu was hij vol! Ik had eerder al gezien waar de bussen naar Urganch zouden vertrekken en het was heel gemakkelijk een shared taxi te vinden die mij voor 60c meenam. In Urganch aangekomen vroeg ik de chauffeur om een taxi naar Nukus en hij wees een richting op. Richting de bazaar, leuk, nog een keer bepakt en bezakt over een bazaar. Bij het eerste groepje taxichauffeurs zette ik een lach op en vroeg naar een taxi naar Nukus. Voor 400.000som wilden ze mij daar wel heen brengen. Joehoe, no way, ik weet dat het ongeveer 80.000som kost! Een shared taxi lukte daar niet en op een gegeven moment ben ik maar weggelopen, dit ging ´m niet worden. Weer over de bazaar naar een andere plek vol busjes. Daar vertelden een plukje mannen mij dat ik een ander busstation moest hebben, maar 1km lopen. Oké, prima, het is al onwijs warm maar 1 km kan wel. Wat natuurlijk niet 1km bleek te zijn... Had het kunnen weten. Ik maar lopen in de richting die ze hadden aangewezen, onderweg aan mensen gevraagd maar die wisten het niet of deden of ze het niet wisten volgens mij. Uiteindelijk liep ik met een jongen mee en voordat hij afsloeg vertelde hij dat ik rechtdoor moest. Het werd wel steeds minder druk op straat en een stuk verderop vroeg ik nogmaals aan een local waar ergens een busstation zou moeten zijn. Er kwam een taxichauffeur op mij afgelopen en die ging wel naar Nukus, voor 100.000som. Nou, voor 90.000som ga ik mee, en dat was goed. Ik was blij dat ik mijn tassen af kon doen en een beetje kon luchten. Je weet niet precies bij wie je instapt en ik vond het eigenlijk niet zo heel chill om alleen te zijn, maar dat bleek al gauw te worden opgelost want in plaats van richting Nukus te rijden, gingen we terug naar de stad en haalden we iemand anders op. En toen, in plaats van richting Nukus te rijden, reden we naar de bazaar afdeling vis. Wat nu weer? Een tijdje wachten, de kofferbak uitpakken, een groot stuk plastic in de kofferbak leggen. En maar wachten. Uiteindelijk bleken er vissen mee te moeten, in de kofferbak. Oké! Het duurde een uur voordat de hele kofferbak gevuld was wel met heel veel vis, voordat er een mannetje uit een taxi was gekomen met blokken ijs die eerst kapot moesten worden geslagen en verdeeld worden over de vis, voordat ze met 3 man die kofferbak weer dicht moesten zien te krijgen met alle vis maar, toen konden we gaan. Nog 1 passagier ergens opgehaald en toen gingen we echt naar Nukus. Hij reed zoals bijna normaal behoorlijk door over de niet altijd geweldige weg, maar 2,5u rijden later was ik dan eindelijk in Nukus.

Gelukkig was mijn volgende adres vlakbij bij het treinstation. Ik had een locatie en een adres, maar aangekomen op de locatie kon ik natuurlijk niet zien of ik goed zat. 2 jongens gevraagd die buiten waren en die konden wel vertellen dat ik bij het goede complex was, maar nummer 25 wisten ze niet. Het portiek ingelopen waar ik stond maar bij de deuren waren geen nummers te zien. Arrgh! Aangeklopt bij de eerste deur en toen deed er een jongen open. Ik liet hem het appje zien met de tekst ook in het Oezbeeks en vroeg hem Timur te bellen. Timur gesproken, verteld waar ik stond, en hij vroeg mij de telefoon aan de jongen te geven en toen werd ik keurig bij het juiste appartement gebracht, lief! Daar stonden de 2 kinderen al te wachten maar voordat ik uberhaupt een soort van hallo had kunnen zeggen werd de deur van het appartement tegenover nr 25 open gemaakt, kreeg ik de sleutel in mijn handen gedrukt en stond ik in, wat bleek, mijn eigen appartement voor de komende 2 nachten. Oké, nice! Maar ook een beetje ongemakkelijk. Misschien even kort kennismaken, een kopje thee zou heerlijk zijn – dank je... Ik heb mezelf even gesetteld, een klein dutje gedaan en besloten eerst de stad maar even te gaan voor missie ‘USD’ en dan zou ik later zelf wel even langs gaan.

Missie ‘USD’ moet je niet einde van de dag doen want 3 banken waren al gesloten en 1 bank had op zaterdagmiddag 17.15u geen dollars meer. Ik weet vaak niet meer welke dag het is, dus had even niet nagedacht over dag en tijdstip. Toen maar door naar de supermarkt, want ik had gezien dat ze dezelfde hadden als ik Buchara en daar was ik erg blij mee! Bijna aangekomen, opnieuw langs een bazaar en heel erg chaotisch busstation, bleek de supermarkt een grote teleurstelling. Ze hadden nog niet 30% aan de producten die de andere had en alles wat een beetje mwahwah, zoo jammer.

Ik voelde geen enkele behoefte een juiste taxibusje te vinden dat mij terug zou brengen, dus de 6km die ik al heen had gelopen, liep ik ook maar weer terug. Onderweg een ‘lavash’ (dönerwrap) gegeten maar na de helft had ik er genoeg van. Mijn hoofd is nog een steeds een beetje ‘wattig’ door de bumpy ride en ik denk dat zo ver lopen in de hitte toch eigenlijk ook geen goed idee is geweest. Vlakbij huis kwam ik de jongste zoon tegen en die vertelde mij dat ze eten voor mij hadden. Heel lief! Ik hoopte samen te eten maar alles werd in mijn appartement gebracht: plov, brood, tomatensalade, snoepjes, koekjes, pinda’s en een kan groene thee. Er was nu wel even een gesprekje en wat vragen over en weer, dus dat was wel leuk. Ik heb van alles een beetje gegeten maar had geen honger, maar de thee ging er goed in. Ik drink nooit genoeg als ik onderweg ben in een taxi, bus en/of trein want je weet maar nooit wanneer je een wc tegen komt….

Ik had zaterdagavond, thanks to Timur, alle inside information gekregen die ik nodig had om zondagochtend een dagje op pad te gaan. Dat was ten slotte de enige reden waarom ik naar Nukus was gekomen ;). Ik moest taxibusje nr 11 hebben, dus ik stond om 7.15u klaar op het juiste kruispunt. Om 7.45u waren er heel veel busjes langs gereden, maar niet nr 11. In dat half uur sta je toch te twijfelen: zou hij wel komen, rijdt hij wel op zondagochtend? Als je echt zeker weet dat hij komt, prima, dan wacht ik nog even, maar ik ging er toch niet helemaal 100% vanuit. Ik had inmiddels al bedacht dat als hij er om 8u niet zou zijn ik een taxi zou nemen want ik moest op tijd bij het busstation zijn.

Maar, alles kwam goed. Taxibusje nr 11 bracht mij netjes naar het busstation. Daar was ik één van de eerste in de bus naar Moynaq. Ik moest daar ook al tijd zijn, want de bus zou volgens ‘schema’ om 9u rijden maar als hij vol is gaat hij gewoon had ik gelezen. En dat was om 8.45u ook het geval, de reis ging beginnen. Ik had mijzelf een mooi plekje gegeven achterin, want lekker veel beenruimte, en bij het raam zodat ik naar buiten kon kijken. En dat is precies wat ik de volgende 3,5u heb gedaan. De weg was soms goed, soms ook echt helemaal niet. De auto’s en bussen hebben hier toch wel heel wat te verduren, hoe vaak zou dat fout gaan met lekke banden en schade?

Het uitzicht was vooral een grote leegte met vooral veel dorre struiken en af en toe popte er een paar huizen op. Wat leven de mensen hier afgezonderd, ik vraag me altijd hoe het dagelijks leven er voor deze mensen uitziet!

Om 12.15u kwamen we aan en toen heb ik nog een stukje een taxi genomen naar de Moynaq Ship Cemetery. Klein stukje geschiedenis om te snappen wat hier bijzonder aan is: ooit was Aral Lake één van de grootste meren ter wereld maar sinds de jaren ‘60 is het meer steeds verder verdwenen door voornamelijk de irrigatie voor de katoenteelt. Er is veel landbouwgif in het meer terecht gekomen en door de uitdroging en de wind wordt dit gif verspreid (de pesticiden zijn inmiddels onder meer aangetroffen op Groenland en de Himalaya) en vormt een gevaar voor milieu en volksgezondheid. De gehele goedlopende visserij-industrie is tevens weggevallen en de vissersschepen liggen in de voormalige haven te roesten... Dat dus, de korte versie. Er lagen een aantal totaal verroeste schepen in wat tegenwoordig de ‘Aralkum woestijn’ is. Een woestijn die de boeken in gaat als de jongste woestijn op aarde, gecreëerd door mensen met grote gevolgen!

Deze hele geschiedenis wist ik niet voordat ik de schepen ging bezoeken, dus ik vond het vooral mooi, interessant en ‘wat anders dan alle moskeeen’. Na het bezoek dacht ik dat het een goed idee zou zijn om terug te lopen, het was tenslotte maar een km of 4 en ik alle tijd, ik had niet geleerd van gisteren ;). Ik zag een mooie ‘tweede kring’ om de zon (een halo) en begon met lopen. Het was uitgestorven op straat en ik snap wederom waarom. Het was echt veel te warm om buiten te zijn. Maar als je eenmaal bent gaan lopen, voelt het ook een beetje suffig om dan nog een auto aan te houden, dus ik heb het volgehouden maar het was een slecht idee. Ik had sinds het uitstappen ook al wel 2liter gedronken en bleef maar dorstig..

De terugreis was prima. Ik wist beter wat te verwachten, had hetzelfde plekje achterin bij het raam waardoor ik nu de andere kant van het landschap kon bekijken en als je maar reed waaide er een soort van aangenaam windje door de bus. Terug op het busstation kwam precies taxibusje nr 11 voorgereden en kon ik instappen. Timing! Het was een dag van 7u tot 19u voor ‘slechts’ 2 uurtjes vrije tijd, maar ik vond het zeker de moeite waard :).

Inmiddels voel ik mij een echte pro in de taxibusjes. Je pakt je geld, wappert een beetje met het geld of geeft de chauffeur een tikje op zijn schouder om het aan te geven. Als je zelf of anderen achterin zitten wordt het geld van achter naar voren gegeven, en eventueel wisselgeld gaat via de andere passagiers ook weer terug. Er wordt geen hallo of bedankt/dag gezegd als je in- en uitstapt (doe ik altijd wel hoor!). Het gaat allemaal heel effectief en vooral snel, dat laatste lukt met mijn lange lijf in zo’n klein busje nog niet altijd maar oefening baart kunst.

Maandag heb ik poging 2 ondernomen om naar de bank te gaan voor USD. Bij de eerste bank heb ik gevraagd of het mogelijk was om Som te wisselen voor Usd, dat was mogelijk en 800 dollar was ook mogelijk. Ik naar de pinautomaat en 10miljoen som opnemen, kom ik bij het juiste loket blijk ik maximaal 100 dollar te kunnen krijgen. Wat? Weet je hoeveel som ik nu in mijn tas heb? Ik moest echter genoegen nemen met 100 dollar en op naar de volgende bank. Bij 3 banken was zo het druk (met gemak 40 wachtenden voor je…) dat ik ben doorgelopen, daar had ik echt geen tijd voor. Bij een andere bank nog eens 100 dollar kunnen krijgen. Toen vond ik een bank die ook maar 100 dollar wilde doen, maar die wees mij op een automaat die ik kon gebruiken. Ik geprobeerd, maar die bleek geen briefjes van 200.000 te pakken. Terug naar de bank, een deel laten wisselen in 100.000jes en dat ging goed. Ik had verwacht dat er ook een soort maximum op zou zitten, maar dat bleek niet het geval maar toen moest ik weer terug naar binnen om ook de rest van de 200.000jes te wisselen voor 100.000jes. En uiteindelijk was ze mij een beetje beu denk ik, want toen heeft ze resterende som toch allemaal gewissel voor dollar. Fijn! Ben er al met al ruim 2u mee bezig geweest en inmiddels begon de tijd te dringen want ik wilde nog een bedankje halen voor de kinderen, ik moest mijn tas nog verder inpakken en ik moet de trein om half 2 halen. Het is allemaal gelukt, maar had mij de ochtend iets relaxter voorgesteld…

In de trein had ik een 4persoonsslaapcabine en die is helaas zonder airco. De rit was van 13.25u tot 00.07u was, de warme uren, en met vlagen vloog de warmte mij behoorlijk aan en zat ik aardig te wapperen met mijn paspoort voor een zuchtje wind. Op andere momenten was het oké en heb ik gelezen en geslapen. De jongen tegenover mij was zo lief om zijn lunch met mij te delen, want ik had gedacht op het station snel iets te kunnen halen, maar juist als je ze nodig hebt, staan de verkopers er niet…

Om iets over 12 kwam ik aan in Navoiy en moest ik 5u wachten op de volgende trein. Ik mocht in de VIP-ruimte plaatsnemen, zo aardig, en kon een beetje slapen en lezen. En oh, toen ik weg ging moest ik nog wel even betalen. Tuurlijk, ik had het kunnen weten.

De volgende rit was maar een uurtje naar Samarkand, en in de trein had ik een leuk gesprek met een Oezbeek die lang geleden is geëmigreerd naar Amerika.

Opnieuw de zeker 10 taxichauffeurs ‘vriendelijk’ bedankt, ik was hier natuurlijk al eerder geweest en weet precies welke tram ik moet hebben. Ik heb voor de komende 12u een hostel geboekt. Niet dat ik er zal overnachten, maar het is wel heerlijk even ruimte te hebben, wifi, misschien een dutje en zeker weten een douche en dan ga ik vanavond weer terug voor het laatste deel van de reis. Van 20.17u tot 09.33u ben ik onderweg van Samarkand naar Dushanbe, de hoofdstad van Tadzjikistan, op naar het volgende land!

Conclusie Oezbekistan:

Het was na Kirgizië fijn om naar een land te gaan wat iets te bieden heeft op het gebied van cultuur. Maar, na een aantal moskeeën gaat het toch allemaal een beetje op elkaar lijken. Wat ik heerlijk vind is ronddwalen in juist niet-toeristische delen van een stad, kijken hoe mensen het dagelijks leven leiden.

Hoe mooi het is ook dat de parken groen zijn en de bloemetjes bloeien, vind ik het bijna niet te bevatten hoe de mensen hier omgaan met water. Er worden elke dag onwijs veel liters water gegeven om alles maar bloeiend en groeiend te houden bij een temperatuur van 40°C, niet echt natuurlijk. Daarnaast sproeien/bewateren veel mensen ook hun straatje, misschien tegen het stof maar ook dit is mijn beleving ‘verspilling’ van water.

De ene stad was moderner dan de andere, maar overal wordt volop gebouwd en ontwikkeld. Je kunt zien dat de huidige minister veel geld stopt in het toerisme maar de vele winkels geeft toch wel wat vraagtekens; hoe lonend kan een dag werken zijn als je in een pand zit dat precies hetzelfde verkoopt als de buurman? Of in een shoppingmall waar nog geen 30% van de panden bezet is? Hoeveel verkopen de marktkraammannen en -vrouwen aan de toeristen? Wat doen ze als het seizoen over is en er in de winter geen toerist te bekennen is?

Het was soms best stil tijdens het bezoeken van de steden, weinig aanspraak van andere backpackers, eigenaren van hostels die eigenlijk geen Engels kunnen, gesprekjes met locals. Het is tegenstrijdig, want aan de ene kant vind ik massa-toerisme helemaal niets, maar helemaal niemand om mee te praten is toch ook wel wat stilletjes. De laatste dagen heb ik wel weer meer mensen gesproken en daar haal ik wel veel uit merk ik.

Ik vind de mensen niet perse heel vriendelijk eigenlijk. Ik heb vaak gedag gezegd tegen mensen die je dan alleen maar aankeken en niets terug zeiden. Ook als je mensen wat vroeg had ik het idee dat ze het vaak liever uit de weg gingen. Gelukkig waren er ook wel leuke mensen-kinderen die hallo zeiden of enthousiast waren je te zien. En ik ben ook vaak genoeg wél geholpen.

Al met al is Oezbekistan zeker aan te raden om te bezoeken, een prima land om 2 weken op vakantie/reis te gaan en niet al te moeilijk om je te verplaatsen. Een hele andere cultuur en unieke ervaring, en daarnaast is het ook goedkoop, wat toch altijd wel een bonus is ;).

De link naar de foto´s:

https://1drv.ms/f/s!Ar87NWIVlPefq3gDM8DJnQOVQ_G4?e=UdSY9p